Udar cieplny i hipotermia – objawy i pierwsza pomoc

Ludzki organizm najlepiej funkcjonuje w wąskim zakresie temperatur. Gdy ciało zostaje wystawione na ekstremalne warunki – zbyt wysokie lub zbyt niskie – może dojść do groźnych zaburzeń. Dwa z nich to udar cieplny i hipotermia. Choć są zupełnie przeciwstawnymi stanami, oba stanowią poważne zagrożenie życia i wymagają szybkiej reakcji.

Udar cieplny – gdy organizm się przegrzewa

Udar cieplny to stan, w którym ciało nie jest już w stanie oddawać nadmiaru ciepła i temperatura wewnętrzna niebezpiecznie rośnie, czasem nawet powyżej 40°C.

Objawy udaru cieplnego

  • wysoka temperatura ciała,
  • gorąca, sucha i zaczerwieniona skóra (brak potu),
  • silne pragnienie, zawroty głowy, nudności,
  • przyspieszony puls, osłabienie, a nawet utrata przytomności.

Pierwsza pomoc przy udarze cieplnym

  • przenieś poszkodowanego w zacienione i chłodne miejsce,
  • poluzuj ubranie, aby ułatwić schładzanie,
  • przykładaj chłodne, wilgotne okłady na kark, pachy i pachwiny,
  • podaj chłodne płyny do picia (jeśli osoba jest przytomna),
  • w razie utraty przytomności natychmiast wezwij pomoc medyczną – numer 112.

Udar cieplny rozwija się błyskawicznie, dlatego nie wolno zwlekać z działaniem.

Hipotermia – groźne wychłodzenie organizmu

Hipotermia występuje, gdy temperatura ciała spada poniżej 35°C. Najczęściej zdarza się zimą, ale do wychłodzenia może dojść także w chłodnych pomieszczeniach czy w wodzie.

Objawy hipotermii

  • dreszcze, bladość i zimna skóra,
  • spowolnione reakcje, splątanie, niewyraźna mowa,
  • senność i apatia,
  • w ciężkiej fazie – brak dreszczy, utrata przytomności, bardzo wolny puls.

Pierwsza pomoc przy hipotermii

  • przenieś poszkodowanego do ciepłego miejsca,
  • zdejmij mokre ubranie i okryj go kocem (najlepiej termicznym NRC),
  • ogrzewaj stopniowo, nie przykładamy gorących termoforów bezpośrednio na skórę,
  • jeśli jest przytomny, podaj ciepłe, słodkie napoje,
  • w przypadku utraty przytomności wezwij pomoc medyczną i monitoruj oddech.

Hipotermia rozwija się powoli, ale bywa podstępna – szczególnie groźna jest u dzieci i osób starszych.

Jak zapobiegać udarowi cieplnemu i hipotermii?

  • w upały pij dużo wody, unikaj wysiłku w pełnym słońcu i noś przewiewne ubrania,
  • nigdy nie zostawiaj dzieci ani zwierząt w nagrzanym samochodzie,
  • zimą ubieraj się warstwowo, noś czapkę i rękawice,
  • pamiętaj o regularnym jedzeniu i piciu ciepłych napojów podczas mrozów,
  • unikaj długiego przebywania w zimnej wodzie.

Podsumowanie

Zarówno udar cieplny, jak i hipotermia to stany bezpośredniego zagrożenia życia. Objawy mogą narastać szybko i w obu przypadkach kluczowe jest natychmiastowe udzielenie pierwszej pomocy. Schładzanie lub ogrzewanie poszkodowanego, zapewnienie mu komfortu i wezwanie pomocy mogą uratować życie.

CZYTAJ RÓWNIEŻ