Zadławienia u dzieci i dorosłych – szybka reakcja może uratować życie
Zadławienie to nagłe i niezwykle groźne zdarzenie, które może przydarzyć się każdemu – podczas obiadu, w czasie zabawy, a nawet w trakcie zwykłej rozmowy. Wystarczy mały kawałek jedzenia czy drobny przedmiot, aby doszło do całkowitego zatkania dróg oddechowych. W takiej sytuacji liczy się natychmiastowa reakcja osób znajdujących się obok.
Jak rozpoznać zadławienie?
Zadławienie może mieć różny stopień nasilenia.
- Łagodne zadławienie – poszkodowany kaszle, oddycha, może mówić, choć z trudem. Kaszel jest naturalnym mechanizmem obronnym i zazwyczaj sam pozwala usunąć ciało obce.
- Ciężkie zadławienie – poszkodowany nie może oddychać ani mówić, chwyta się za gardło, twarz sinieje. To stan bezpośredniego zagrożenia życia.
Rozróżnienie tych sytuacji jest kluczowe, bo od tego zależy nasze postępowanie.
Co robić u dorosłych?
Jeśli osoba kaszle i oddycha, najlepiej zachęcać ją do kontynuowania kaszlu. Nie należy wówczas klepać po plecach ani podejmować drastycznych działań – kaszel to najskuteczniejszy sposób pozbycia się przeszkody.
W przypadku ciężkiego zadławienia trzeba działać natychmiast:
- Stań za poszkodowanym i pochyl go lekko do przodu.
- Wykonaj 5 uderzeń w okolice międzyłopatkową otwartą dłonią.
- Jeśli nie przyniosą efektu, zastosuj tzw. chwyt Heimlicha (ucisk nadbrzusza):
- obejmij poszkodowanego od tyłu,
- zaciśnij pięść i połóż ją między pępkiem a mostkiem,
- drugą ręką chwyć pięść i energicznie pociągnij do siebie i ku górze,
- powtórz do 5 razy.
- Czynności powtarzaj naprzemiennie (uderzenia w plecy i uciski nadbrzusza), aż do usunięcia ciała obcego lub utraty przytomności.
Jeśli poszkodowany straci przytomność, natychmiast rozpocznij RKO i wezwij pomoc pod numer 112.
Zadławienia u dzieci i niemowląt
Dzieci są szczególnie narażone na zadławienia, bo często wkładają do buzi drobne przedmioty i jedzą w biegu. Postępowanie jest podobne, ale technika dostosowana do wieku.
- Niemowlę:
- połóż dziecko na przedramieniu głową w dół,
- wykonaj 5 energicznych uderzeń w plecy,
- jeśli to nie pomaga, obróć dziecko na plecy i wykonaj 5 uciśnięć klatki piersiowej dwoma palcami.
- Starsze dziecko:
- można stosować uderzenia w plecy i uciski klatki piersiowej,
- chwyt Heimlicha wykonuje się tylko u dzieci powyżej 1. roku życia, bardzo ostrożnie, aby nie uszkodzić narządów wewnętrznych.
Jak zapobiegać zadławieniom?
Choć nie da się ich całkowicie wyeliminować, można zmniejszyć ryzyko.
- Dzieci powinny jeść w pozycji siedzącej, pod opieką dorosłych.
- Należy unikać podawania im twardych i drobnych pokarmów (np. orzechów, cukierków).
- Warto uczyć je dokładnego przeżuwania i spokojnego jedzenia.
- U dorosłych problemem bywa pośpiech – jedzenie w biegu, rozmowa lub śmiech podczas posiłku.
Podsumowanie
Zadławienie to sytuacja, która rozwija się błyskawicznie. Szybka i zdecydowana reakcja świadka zdarzenia często decyduje o życiu poszkodowanego. Warto znać zasady udzielania pierwszej pomocy i przećwiczyć je na kursie – w praktyce działanie pod wpływem stresu jest łatwiejsze, jeśli wiemy, co dokładnie robić.
